Strona główna Aktualności Kalendarz imprez Zgłoś imprezę! Galeria zdjęć Galeria filmów Pliki do pobrania Zamówienia publiczne, przetargi Jarmark Podhalański Konkursy Korespondencja Sztuk Wstęp O Korespondencji Sztuk Góralszczyzna Europy Opus Lusławickie Świat Nikifora Herbertowska Róża i Anioły Poezja i malarstwo Architektura małopolski Teologia i sztuka Hildegarda z Bingen "W pępku Świata" "Zagadki podróży po Świecie" Archiwum Akademia Przedszkolaka Mini Akademia Przedszkolaka Środy z rzemiosłem Wystawy Laboratorium Sztuki Internetowa Galeria Amatorów Nowotarski Dzień Wolontariusza O nas Działalność Sondy Kontakt Strona archiwalna zapiszwypisz ogółem: 2199652 dzisiaj: 112 wczoraj: 303		Góralszczyzna Europy - Andrzej de Vincenz Góralszczyzna - skąd się bierze to słowo? Oczywiście od górali. A górale to ludzie mieszkający w górach. A więc nie chodzi tu tylko o góry, ale o ludzi, o mieszkańców gór. O jakich górach tu mowa? Mówimy o Karpatach: gdy spojrzymy na mapę, to zobaczymy, że Karpaty są przedłużeniem Alp. Alpy wznoszą się od Morza Śródziemnego przez południową Francję i północne Włochy, przez Szwajcarię, Austrię i Niemcy aż tam, gdzie zaczynają się Karpaty. A Karpaty ciągną się na wschód przez Tatry, Beskidy i dalej aż po Karpaty Wschodnie, po moją ojczystą Huculszczyznę i jeszcze dalej na południe, Karpaty rumuńskie aż do Dunaju, aż po żelazne Wrota. Huculi z kolei nazywają siebie horjany, od huculskiego słowa hora "góra". Rumuńscy górale nazywają siebie muntanami (stąd Multany), od rumuńskiego słowa munte "góra". Tak więc Karpaty łączą Rumunię z Ukrainą, Słowacją i Polską i dalej ku Alpom. Dzięki rumuńskim pasterzom, którzy wędrowali z południa na północ aż po Śląsk mają Karpaty wspólną kulturę pasterską. Takie słowa rumuńskie jak watra, koliba, magura i wiele innych świadczą o tej kulturze pasterskiej. A co jest najważniejszą cechą tych ludzi gór? Jeden z mych rumuńskich przyjaciół, sam też góral, który we wczesnej młodości strzegł trzód ojcowskich na połoninie, mówił o tym bardzo zwięźle: ludzie dolin, ci którzy orzą ziemię, muszą schylać kark nad pługiem, spoglądać ku ziemi. A góral przechodząc górami za stadem owiec, spogląda ku słońcu, ma czas na rozmyślanie, jest człowiekiem wolnym. Gdy spojrzymy na historię, to zobaczymy, że góry chronią swych mieszkańców przed niewolą. Symboliczne dla wolności górali może być jedyne w Europie państwo, którego nie stworzyli książęta ani królowie, ale które od początku swego istnienia było związkiem, federacją wolnych górali. To Szwajcaria. Jej mieszkańcy czują się do dziś ich potomkami. Szwajcaria miała może więcej szczęścia niż inne krainy górskie. Ale przecież i polska góralszczyzna i słowacka, ukraińska i rumuńska pozostały ziemią ludzi wolnych. Świadczy o tym ich historia, od Janosika w Tatrach - Karpatach polsko - słowackich po Dobosza w mojej bliższej ojczyźnie huculskiej aż po Karpaty rumuńskie. Wolność nie znaczy chaos, bałagan widzimisię. Wolność to porządek, ład wewnętrzny. To świadomość odpowiedzialności przed ludźmi - sąsiadami, bliźnimi. Pasterz dobry odpowiedzialny jest za swoje owce. "Dobry pasterz duszę swą daje za owce swoje". Powiedział najlepszy z pasterzy, ten, który życie swe oddał za ludzi - Jezus Chrystus. Tylko człowiek odpowiedzialny w ten sposób jest człowiekiem wolnym. Kto słucha Pana: władcy czy władzy, kto wykonuje tylko rozkazy tego nie możemy nazwać wolnym. Wolność to odpowiedzialność, odpowiedzialność za teraźniejszość i za przyszłość. Spoglądając ku słońcu, patrząc na idące przed nim owce pasterz spogląda w przyszłość, nie stoi w miejscu, idzie ku przyszłości. I tego przede wszystkim życzyć należy wszystkim wolnym ludziom gór: by spoglądali ku przyszłości i budowali wolną, a więc pokojową i spokojną przyszłość. Andrzej de Vincenz Heidelberg dn. 11 listopada 2001 r.
	Copyright © 2002 - 2009 MOK Nowy Targ / Wszelkie prawa zastrzeżone.